NỘI DUNG BÀI VIẾT
Giới thiệu về viêm amidan
Viêm amidan là một tình trạng y khoa phổ biến, thường gặp ở cả trẻ em và người lớn đặc biệt trong mùa lạnh và ẩm ướt. Amidan, còn được biết đến là các tuyến lympho phía sau họng, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Chúng giúp lọc vi khuẩn và virus, ngăn chặn chúng xâm nhập vào cơ thể. Tuy nhiên, chính sự tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh này cũng khiến amidan dễ bị nhiễm trùng và viêm nhiễm.
Nguyên nhân gây bệnh
Viêm amidan có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ vi khuẩn, virus.
Viêm amidan ở người trưởng thành thường bắt nguồn từ sự suy giảm chức năng miễn dịch, từ đó trở nên nhạy cảm với những yếu tố nguy hiểm như vi khuẩn (như Streptococcal), virus (bao gồm cả cúm, Parainfluenza, herpes simplex, Epstein-Barr). Thêm vào đó, thói quen uống rượu bia và thuốc lá cũng góp phần làm tăng nguy cơ phát triển bệnh này.
Các nhân tố khác như sự biến đổi bất ngờ trong điều kiện thời tiết, sự ô nhiễm không khí, và khói bụi độc hại, cũng như tiền sử mắc bệnh viêm VA, viêm xoang, hay viêm nha chu đều làm tăng khả năng mắc viêm amidan so với người không có các vấn đề sức khỏe này. Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể gây viêm amidan bao gồm:
- Tiền sử mắc các bệnh về đường hô hấp hoặc các bệnh truyền nhiễm như ho gà, sởi
- Vệ sinh răng miệng không đảm bảo
- Dị tật bẩm sinh ở cổ họng hoặc amidan
- Môi trường sống ô nhiễm, bao gồm khói bụi và vệ sinh kém
- Ăn uống thực phẩm không đảm bảo vệ sinh hoặc sản phẩm đông lạnh như kem, đá
- Biến đổi đột ngột về thời tiết
Dấu hiệu và triệu chứng

Triệu chứng của bệnh viêm amidan biểu hiện qua sự sưng tấy, đỏ rực. Trong trường hợp nặng hơn, người mắc bệnh gặp khó khăn trong việc hô hấp bằng miệng. Dấu hiệu của viêm amidan bao gồm:
- Cảm giác đau rát ở họng
- Amidan hiện tình trạng phù nề, đỏ rực
- Xuất hiện lớp dịch màu trắng hoặc vàng trên amidan
- Có vết phồng rộp hoặc loét ở họng
- Đau đầu
- Khó tiêu, chán ăn
- Đau tai
- Khó khăn khi nuốt
- Sưng các hạch ở vùng cổ hoặc hàm
- Sốt cao kèm rét run
- Hơi thở có mùi
- Giọng nói khàn hoặc khó nghe
- Cổ cảm thấy cứng và khó chuyển động
- Ở trẻ em, có thể thêm các triệu chứng như đau bụng, nôn mửa, chán ăn, và chảy nước miếng
Viêm amidan được xem là một bệnh rất thường gặp ở trẻ em, với hầu hết trẻ em ít nhất một lần trong đời mắc phải.
Nếu tình trạng viêm kéo dài dưới 10 ngày, đó là viêm amidan cấp tính. Trường hợp viêm tái phát nhiều lần trong một năm được coi là viêm amidan mãn tính.
Phương pháp điều trị viêm amidan
Điều trị tại nhà
Các biện pháp tự nhiên
Có một số biện pháp tự nhiên giúp giảm nhẹ triệu chứng viêm amidan, như súc miệng nước muối ấm, uống nhiều nước, và nghỉ ngơi.
Lời khuyên dinh dưỡng
Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh. Bạn nên ăn nhiều rau củ, hoa quả và tránh các thực phẩm cay nóng, kích thích.
Can thiệp y tế
Khi bị viêm amidan, việc đầu tiên cần làm là đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác. Trong trường hợp viêm nhiễm do virus, cơ thể thường tự khắc phục trong vài ngày. Tuy nhiên, nếu do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh. Ngoài việc sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, bệnh nhân cũng cần chú trọng đến chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày để nâng cao sức khỏe tổng thể.
Thuốc
Các loại thuốc như kháng sinh (nếu do vi khuẩn) và thuốc giảm đau có thể được bác sĩ kê đơn trong trường hợp cần thiết.
Phẫu thuật
Trong một số trường hợp nặng, phẫu thuật cắt bỏ amidan có thể là giải pháp cuối cùng.
Phân loại Viêm amidan
- Viêm Amidan Cấp Tính: Sự khởi phát của viêm amidan cấp tính được báo động bởi cơn sốt cao, lên tới 39-40 độ C, cùng với cảm giác khô rát và châm chích ở họng, đau rát khi thực hiện việc nuốt hoặc khi ho. Triệu chứng phát triển thêm bao gồm lưỡi bị phủ một lớp trắng, niêm mạc họng đỏ, sưng tấy; cảm giác mệt mỏi triền miên, chán ăn, kèm theo dấu hiệu của tiểu tiện ít và tình trạng táo bón.
- Viêm Amidan Mãn Tính: Phát triển từ tình trạng tái phát liên tục, viêm amidan mãn tính biểu hiện qua các dấu hiệu tương tự như viêm cấp tính, nhưng đi kèm với những triệu chứng phức tạp hơn như:
- Hơi thở mang mùi khó chịu
- Cơn sốt xuất hiện nhiều lần
- Cảm giác có vật cản trong cổ họng khi nuốt thức ăn hoặc uống nước
- Cơ thể suy nhược, yếu đuối và thỉnh thoảng sốt vào cuối ngày
- Ho khan, ho có đờm, và những cơn ho dai dẳng
- Giọng nói biến đổi do đau rát và ho nhiều
- Thở gấp, ngủ ngáy ở người lớn, và trẻ em có thể gặp tình trạng ngưng thở khi ngủ Viêm amidan mãn tính cũng có khả năng gây sỏi amidan, hình thành từ các mảnh vụn như tế bào chết, nước bọt và thức ăn tích tụ trong các kẽ hẹp của amidan. Chúng có thể trở nên cứng và hình thành sỏi, đôi khi tự rơi ra hoặc cần thủ thuật y tế để loại bỏ.
- Viêm Amidan Quá Phát: Bắt nguồn từ viêm amidan mãn tính, viêm quá phát xuất hiện khi các yếu tố gây bệnh trong amidan bùng phát. Trong giai đoạn này, người bệnh thường gặp các triệu chứng như sốt, đau họng, và sưng amidan, tương tự như viêm cấp tính nhưng kéo dài hơn. Viêm quá phát có thể xuất hiện khoảng 4 lần mỗi năm.

Phòng ngừa viêm amidan
Thói quen sống lành mạnh
Duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, và nghỉ ngơi đầy đủ, có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh.
Vệ sinh cá nhân
Vệ sinh cá nhân tốt, như rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc với người bị bệnh, cũng là cách hiệu quả để phòng ngừa viêm amidan.
Tác động của viêm amidan đối với cuộc sống
Tác động về mặt sức khỏe
Viêm amidan không chỉ ảnh hưởng đến cảm giác thoải mái mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nếu không được điều trị kịp thời.
Tác động xã hội và tâm lý
Bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến cuộc sống xã hội và tâm lý của người bệnh, như cảm giác tự ti và khó chịu trong giao tiếp.
Kết luận
Viêm amidan là một bệnh lý không nên được xem nhẹ. Việc nhận thức đúng về bệnh và áp dụng các biện pháp phòng ngừa cũng như điều trị kịp thời sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng sức khỏe của mình tốt hơn.
Câu hỏi thường gặp
- Viêm amidan có nguy hiểm không?
- Làm thế nào để phòng ngừa viêm amidan hiệu quả?
- Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
- Chế độ ăn uống nào tốt cho người bị viêm amidan?
- Có cần phải phẫu thuật khi mắc viêm amidan không?